NEW YORK (NV) – Hàng chục bác sĩ và y tá xếp hàng trong thinh lặng dọc hành lang bệnh viện để tiễn biệt người đàn ông chết não nằm trên cáng được đẩy qua hành lang. Trong hai tháng lịch sử, thận heo đã vận hành bình thường bên trong cơ thể ông.
Thí nghiệm đầy xúc động dừng lại hôm Thứ Tư, 13 Tháng Chín, khi các bác sĩ phẫu thuật tại NYU Langone Health cắt bỏ quả thận heo và trả lại thi thể Maurice “Mo” Miller hiến tặng về cho gia đình ông để hỏa táng.
Thí nghiệm đánh dấu thời gian dài nhất một trái thận heo biến đổi gene từng vận hành bên trong con người, dẫu cơ thể đã chết. Bằng cách vượt qua ranh giới nghiên cứu trên thi thể, các khoa học gia học được những kinh nghiệm họ đang chuẩn bị trình bày với Cơ Quan Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm (FDA) – hy vọng cuối cùng sẽ thử nghiệm thận heo trên người sống.
“Đó là cảm giác xen lẫn giữa phấn khích và thở phào nhẹ nhõm,” Tiến Sĩ Robert Montgomery, bác sĩ phẫu thuật cấy ghép, dẫn đầu cuộc thí nghiệm, nói với hãng tin AP. “Hai tháng là quá dư dả để có được trái thận heo với tình trạng tốt. Điều đó làm chúng tôi tự tin rất nhiều” cho những lần thử kế tiếp.
Montgomery, bản thân ông cũng được ghép tim, coi việc cấy ghép từ động vật sang người là vô cùng hệ trọng nhằm giảm áp lực cho tình trạng thiếu nội tạng khắp Hoa Kỳ. Hơn 100,000 người đang có mặt trong danh sách chờ, hầu hết đều cần thận và hàng nghìn người sẽ ra đi trong chờ đợi.
Cái gọi là nỗ lực cấy ghép dị chủng (xenotransplantation) phải chịu thất bại trong nhiều thập niên – hệ thống miễn dịch của con người ngay lập tức tiêu hủy mô động vật ngoại lai. Điều mới hơn kỳ này: Thử biến đổi gene của heo, làm các cơ quan của chúng giống người hơn.
Một số thí nghiệm ngắn ngủi trên cơ thể người chết tránh được tấn công miễn dịch ngay lập tức, nhưng không làm sáng tỏ hình thức đào thải phổ biến hơn, nhiều khả năng mất một tháng mới hình thành. Hồi năm ngoái, các bác sĩ phẫu thuật trường đại học University of Maryland cố gắng cứu người đàn ông hấp hối cấy tim heo – nhưng ông chỉ sống được hai tháng vì nội tạng bị hỏng do những nguyên nhân chưa hoàn toàn rạch ròi. FDA đưa cho nhóm của Montgomery danh sách các câu hỏi, làm sao nội tạng heo thực sự phô diễn chức năng của chúng so với nội tạng người.
Miller đã chết não, các cơ quan nội tạng không hiến tặng được vì bệnh ung thư. Người chị quyết định tặng xác của Miller cho cuộc thí nghiệm thận heo.
Vào ngày 14 Tháng Bảy, ngay trước sinh nhật lần thứ 58 của Miller, các bác sĩ phẫu thuật đã thay thận của ông bằng trái thận chung với tuyến ức của con heo, tuyến có chức năng tôi luyện các tế bào miễn dịch. Trong tháng đầu tiên, thận vận hành bình thường.
Nhưng ngay sau đó, các bác sĩ nhận thấy lượng nước tiểu giảm nhẹ. Sinh thiết xác nhận một dấu hiệu nhẹ cho thấy đang bắt đầu tiến trình đào thải – giúp bác sĩ có cơ hội biết được liệu có khả năng điều trị hay không. Chắc chắn là chức năng của thận đã phục hồi nhờ sự thay đổi trong các loại thuốc ức chế miễn dịch bệnh nhân đang dùng.
Bước kế tiếp, các nhà nghiên cứu lấy khoảng 180 mẫu mô khác nhau – từ các cơ quan chính, hạch bạch huyết, đường tiêu hóa – nhằm truy tìm xem có dấu hiệu nào nảy sinh do cấy ghép dị chủng.
Các thí nghiệm trên người chết không thể dự đoán các cơ quan có vận hành tương tự như ở người sống, Karen Maschke, học giả nghiên cứu tại Trung Tâm Hastings, đang giúp sức phát triển các khuyến nghị về chính sách và đạo đức cho các thử nghiệm cấy ghép dị chủng lâm sàng, cảnh cáo. (TTHN)