Nam Lộc
Số phận của đồng bào tị nạn Việt Nam nằm trong tay người Việt tại hải ngoại. Nhưng có lẽ chính xác nhất là nằm trong tay cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ.
Tại sao tôi lại khẳng định như vậy? Bởi vì từ hàng chục năm qua, kể từ khi chính phủ Hoa Kỳ chấm dứt các chương trình định cư tổng quát người tị nạn tại Việt Nam vào năm 2008, thì hầu như Mỹ và các quốc gia trên thế giới chỉ thảng hoặc nhận cho định cư một số trường hợp đặc biệt, hoặc từ các nước tạm dung, hay trực tiếp từ Việt Nam mà thôi. Trong lúc đó, chương trình “Bảo Lãnh Tư Nhân” tức “Private Sponsorship,” thì chỉ có duy nhất một quốc gia là Canada áp dụng và thực hiện, nhưng với những đòi hỏi trách nhiệm rất cao và khó khăn, khiến cho ít người dám đứng ra bảo trợ.
Mãi cho đến đầu năm nay, 2023, sau những cố gắng mà chúng tôi cùng các thiện nguyện viên kiên trì vận động, đồng thời trực tiếp tham gia vào chương trình (bảo lãnh tư nhân) thử nghiệm, tức “pilot program,” với kết quả là hàng chục gia đình người tị nạn Afghanistan đã được các nhà bảo trợ Mỹ gốc Việt, như các nhóm Viet4Afghans tại tiểu bang Washington, nhóm thiện nguyện của Luật Sư Lan Cao hay của anh Sang Nguyễn tại Orange County,… đứng ra bảo lãnh từ Tháng Mười Một, 2021. Họ đã chăm sóc nơi ăn, chốn ở, tìm kiếm công ăn việc làm một cách rất chu đáo, tận tình cho những người tị nạn. Cá nhân tôi đã được mời tham dự cuộc thanh tra và duyệt xét tiến trình định cư nêu trên tại thành phố Seattle, Washington, vào ngày 8 Tháng Mười Hai, 2022.
Tại đây chúng tôi có dịp tiếp xúc và gặp gỡ các giới chức lãnh đạo cũng như điều hành bộ phận tị nạn của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ cùng nha định cư cả liên bang lẫn tiểu bang. Họ đã hết sức ca ngợi, ngưỡng mộ, và đánh giá đây là một chương trình thành công và mang nhiều ý nghĩa. Rồi chỉ một tháng sau đó, ngày 19 Tháng Giêng, Ngoại Trưởng Antony Blinken chính thức công bố phát động và áp dụng kế hoạch bảo lãnh tư nhân đầu tiên của nước Mỹ.
Đây chính là cánh cửa hy vọng mở ra cho người Việt tị nạn. Chương trình “Private Sponsorship” được Bộ Ngoại Giao giao cho cơ quan Welcome Corps (WC) điều hành mà điều kiện đòi hỏi chỉ bằng 1/4 so với Canada.
Cộng đồng người Việt tại hải ngoại đã tỏ ra vô cùng phấn khởi khi nhận được tin vui này. Đồng hương ở khắp nơi đã quy tụ lại để thành lập các “Nhóm 5 Người” tức “Group of Five” để bảo lãnh đồng bào tị nạn. Tuy nhiên, trên thực tế, cho đến giờ này, hầu như chỉ có một vài nhóm người Việt nộp đơn xin bảo trợ. Một phần vì các tin tức đưa ra chưa được rõ ràng, mặt khác, vì các thủ tục đòi hỏi quá mới mẻ và phức tạp khiến cho nhiều nhóm gặp trở ngại khi nộp đơn bảo lãnh.
Nhận thức được điều này, chúng tôi đã trực tiếp thảo luận với các giới chức lãnh đạo cơ quan Welcome Corps, đồng thời làm việc trực tiếp với các chuyên viên định cư và trách nhiệm trong việc duyệt xét đơn xin bảo trợ. Và chúng tôi đã thông qua được những rào cản để các đơn xin bảo lãnh “Group of Five” của cộng đồng chúng ta được dễ dàng chấp thuận.
Trong thời gian qua, chúng tôi đã thành lập một nhóm tình nguyện viên đứng ra để hỗ trợ quý vị đồng hương nào gặp những khó khăn hay trở ngại trong việc hoàn thành thủ tục nộp đơn. Từ vấn đề tham gia một khóa huấn luyện trực tuyến để nhận được “Certificate of Training” cho đến kiểm tra lý lịch, hoặc hoàn tất the “Welcome Plan,” tức kế hoạch định cư…
Đồng hương chúng ta hãy nên tham gia ngay trong giai đoạn 1, tức “Phase One,” có tên là “Matching.” Vì qua những cuộc vận động cả hành pháp lẫn lập pháp một cách tích cực của chúng tôi, cùng Phong Trào Việt Hưng và một số hội đoàn khác, liên tục từ 2019 cho đến nay, kết quả là chính phủ Mỹ đã gia tăng tiếp nhận và phỏng vấn khá đông hồ sơ tị nạn của người Việt. Vì thế, có rất nhiều triển vọng là ngay trong giai đoạn đầu, cơ quan Welcome Corps sẽ “match,” có nghĩa là họ sẽ kết hợp các hồ sơ tị nạn người Việt cho các nhóm bảo trợ người Việt. Vì qua bản kế hoạch định cư (Welcome Plan), họ biết ngôn ngữ sử dụng cũng như văn hóa và phong tục, tập quán, cộng đồng địa phương,… đều thích hợp với người Việt hơn là những người tị nạn thuộc chủng tộc khác.
Ngoài ra, việc nộp đơn bảo lãnh sớm cũng là điều chắc chắn để chúng ta trở thành những “Group of Five” đầu tiên của giai đoạn hai, tức là “Phase Two (Naming), mà theo đó thì người bảo trợ có thể chọn người tị nạn để bảo lãnh theo ý muốn của mình.
Vì những lý do trên chúng tôi xin tha thiết kêu gọi đồng hương người Việt ở khắp mọi nơi trên đất Mỹ hãy mở rộng vòng tay đón nhận đồng bào ruột thịt thiếu may mắn của chúng ta đang sống vất vưởng trên đất Thái Lan và mòn mỏi đợi chờ từ nhiều năm qua để được đến bến bờ tự do. Cánh cửa cũng như cơ hội định cư đang mở rộng. Chỉ cần những cánh tay nhân ái đưa ra để bảo lãnh và dìu dắt họ trong ba tháng đầu tiên. Và đó chính là lý do mà chúng tôi đã mạo muội khẳng định rằng, số phận của đồng bào tị nạn Việt Nam nằm trong tay của người Việt tại Hoa Kỳ.
Cho đến ngày 31 Tháng Mười, khi phổ biến bài viết này, chúng tôi được biết có quan Welcome Corps mới chỉ vừa chấp thuận và xác nhận cho “Group of Five” Mỹ gốc Việt bảo trợ đầu tiên thuộc Phong Trào Việt Hưng ở Virginia. Nhóm thứ hai cũng đã hoàn tất mọi thủ tục và cũng sẽ được chứng nhận có tên là “Nhóm 100” của ông Phạm Công và bà Trần Kiều Nga ở Houston, Texas. Song song với quý nhà báo trợ có lòng nhân ái này là nhóm “Hope for Refugees” ở Nam California do ông Bính Hả làm trưởng nhóm (group leader). Và tiếp theo đó sẽ là nhóm của Cộng Đồng Người Việt tại Houston do Nha Sĩ Chu Văn Cương cùng các nhóm khác do cô Đỗ Minh Tâm thành lập. Điểm đặc biệt là tất các nhóm này đều sẵn sàng tham gia ngay trong giai đoạn đầu (Phase One), và họ không những cam kết sẽ bảo trợ đồng bào ruột thịt của mình, mà còn sẵn lòng đón nhận các gia đình ti nạn thuộc chủng tộc khác nếu cần. Điều đáng lưu ý ở đây mà cơ quan Welcome Corps cho chúng tôi biết là, mỗi “Group of Five” chỉ được bảo lãnh một gia đình (không phân biệt số thành viên). Sau khi người tị nạn đặt chân đến Mỹ và các nhà bảo trợ hoàn tất tốt đẹp tiền trình định cư dựa theo kế hoạch dã đệ trình, và sau khi Welcome Corps duyệt xét lại, nếu hội đủ mọi điều kiện thì họ mới cho phép nhóm đó tiếp tục bảo lãnh.
Nói như thế, có nghĩa là nếu muốn giúp đồng bào được có cơ hội định cư, thì cộng đồng người Việt tại Mỹ phải có một con số người bảo trợ đông đảo, để thành lập nhiều “Group of Five” đồng thời phải chuẩn bị nộp đơn bảo lãnh ngay từ bây giờ. Cánh cửa tự do đang rộng mở, nhưng cơ hội định cư của đồng bào chúng ta hoàn toàn tùy thuộc và nằm trong tay cộng đồng người Việt hải ngoại.
Gần đây, chúng tôi có đợc được bản tin của một tổ chức người Việt cho biết là họ đã thành lập được khoảng từ 60 đến 100 nhóm bảo trợ. Nếu quả đúng như vậy thì thật là đại phước cho đồng bào tị nạn bất hạnh của chúng ta, đang mòn mỏi đợi chờ ngày đêm trên đất Thái Lan.
Kính xin quý linh mục lãnh đạo Liên Đoàn Công Giáo Việt Nam, quý hòa thượng, thượng tọa trụ trì các ngôi chùa đông đảo Phật Tử ở khắp nơi trên đất Mỹ, các Thánh Thất Cao Đài, Hòa Hảo… quý vị lãnh đạo các tổ chức cộng đồng người Việt liên bang, cũng như tiểu bang, quý hội đoàn tương trợ, ái hữu,… xin hãy xót thương và đoái hoài đến hoàn cảnh cùng tương lai đồng bào ruột thịt của minh mà tổ chức các “Group of Five” để bảo lãnh cho họ, vì số phận của họ đang nằm trong tay của chúng ta. Và nếu cần đến sự hỗ trợ của chúng tôi, xin liên lạc qua địa chỉ email: [email protected].
Chân thành cảm tạ và xin ơn trên ban phước lành cho toàn thể quý vị. [đ.d.]
